een kerk die niet dient, dient tot niets

Dit is een uitspraak van bisschop Gaillot.

Het gaat over de structuur van de kerk. Laten we echter beginnen met het kerkgebouw. Een kerkgebouw op zich heeft geen betekenis. Het is een ruimte die bijvoorbeeld beschutting biedt wanneer het regent of koud is. Deze beschutting op zich is niet zinvol, maar ze is nuttig, dienstbaar, om het religieuze gebeuren te ondersteunen. Of dit religieuze gebeuren zinvol is, dat hangt af van het gebeuren zelf.

Laten we verder gaan tot de structuur van de kerk, de kerk als instelling. Heeft deze structuur zin? Het kan de mens helpen om tot God te komen, of om dieper mens te worden. Het kan ook in de weg staan, en hinderen. Gaillot formuleerde het prachtig: "een kerk die niet dient, dient tot niets".

Een structuur op zich heeft geen zin. Dit is op religieus vlak zo, maar ook op wereldlijk vlak kan je net hetzelfde zeggen: om het even welke structuur die niet dient, dient tot niets. Nemen we bvb. de regering (in België heb je dan nog keuze welke regering je wil).
Een regering is een structuur die op zich geen betekenis heeft, maar die wel de samenleving kan ondersteunen, zeg maar dienen.
Waaruit bestaat een regering? Uit een voorzitter en ministers. Wat is een minister? Minister is een Latijns woord. Waarom altijd zo moeilijk doen? In het Nederlands betekent het dienaar. En zoals reeds gezegd: een dienaar - minister - die niet dient, dient tot niets. Om het even welke structuur op zich, of dit nu een kerk is, een regering, een vzw of weet ik veel, ze hebben allemaal geen betekenis op zich. Ze kunnen nuttig zijn, maar dit alleen wanneer ze dienstbaar zijn. Een structuur op zich is dood, maar het kan wel leven ondersteunen.

We moeten wel alert zijn. Vele structuren - en vooral de financiële – zoals banken, beurzen en dergelijke - steunen niet de mens maar het ego. Het ego is verbonden met de dood. Een structuur op zich is dood, de meeste structuren ondersteunen dan ook de dood. Alleen wanneer een structuur dienstbaar is kan ze leven ondersteunen.

Een dood iets. Het kan leven ondersteunen en dan heeft het ook zin. Alles wat materieel is, inclusief ons eigen lichaam, heeft geen zin op zich. Het heeft alleen betekenis wanneer het leven ondersteund. Wat leven is, kan in woorden niet gevat worden. Wat wel zo is - ook al ziet lang niet iedereen dit - is dat leven niets met materie te maken heeft.


In het evangelie van Thomas staat:

Jezus heeft gezegd: 
Gelukkig is de leeuw die door de mens gegeten zal worden, 
en de leeuw zal mens zijn; 
en ongelukkig is de mens die door de leeuw gegeten zal worden, 
en de mens zal leeuw zijn.
 (logion 7) 

Als je het leven ziet als louter materieel, inclusief ons lichaam, dan is het leven "een apekot". Een andere zanger stelt dan weer vast dat de wereld om zeep is.
Als dit kan troosten, het is nooit anders geweest. In het evangelie van Thomas staat: Jezus heeft gezegd:

Wie de wereld heeft gekend heeft een lijk gevonden 
en wie een lijk heeft gevonden de wereld is hem niet waardig.
 Het evangelie van Thomas * , logion 3 

In de Ashtavakra Gita staat:

Het Zelf lijkt met de wereld samen te vallen,
Maar dat is slechts schijn.
...
Geef het waanidee op 
Van een gescheiden zelf.

Geef het idee op
Dat je, innerlijk of uiterlijk,
Dit of dat bent.
 Ashtavakra Gita * , hfst. 1, vers 12-13